
Co znaczy Single Malt: Czym jest whisky single malt?
21-11-2023W całej różnorodności stylów i tradycji tworzenia whisky na całym świecie, szkocka single malt uchodzi za jedną z najbardziej cenionych. Niezwykłość kategorii single malt tkwi w połączeniu pozornej sprzeczności: z jednej strony bogatego i złożonego smaku, a z drugiej – prostoty i naturalności procesu jej tworzenia. Aby stworzyć whisky single malt w Szkocji, potrzebujemy przecież jedynie słodu jęczmiennego, wody, drożdży i dębowej beczki (nazywanej cask).
Kiedy w 2007 roku prestiżowe branżowe pismo Malt Advocate przyznawało nagrodę najlepszej destylarni roku Benriachowi, niewielu sympatyków whisky na świecie znało to miejsce. Mała, craftowa destylarnia z samego serca Speyside znana była jedynie najbardziej zagorzałym fanom szkockiej. Charakterystyka regionu Speyside obejmuje liczne destylarnie, łagodny klimat oraz ograniczone użycie torfu w procesie produkcji whisky.
Od tamtego czasu wiele się zmieniło i trzeba przyznać, że Benriach w ostatnich kilkunastu latach stał się jedną z najbardziej cenionych szkockich destylarni.
Trudne początki produkcji wyjątkowej whisky single malt Speyside
Pomimo olbrzymiego zainteresowania marką Benriach i jej rosnącej popularności warto wiedzieć, iż historia destylarni sięga aż roku 1898. Właśnie wtedy John Duff zbudował ją w Speyside, regionie słynącym z produkcji whisky, na niewielkim wzgórzu, kilka kilometrów na południe od miasteczka Elgin. Okoliczności i klimat gospodarczy okazały się jednak wyjątkowo niekorzystne dla nowej destylarni. Olbrzymi kryzys w branży wywołany bankructwem jednego z największych graczy na rynku w tamtym czasie – firmy Pattison, sprawił, że wiele destylarni zmuszonych zostało do zawieszenia swojej działalności. Destylarnię Benriach zamknięto już w 1900 roku i pozostawała ona w uśpieniu aż do 1965 roku.
Filozofia maltology: wyjątkowe podejście dające unikalny smak whisky
Współcześnie Benriach słynie z bardzo bogatej i zróżnicowanej oferty. Wynika to między innymi z tego, iż pod jednym dachem tworzy aż 3 różne style szkockiej whisky single malt z regionu Speyside.
Po pierwsze – i przede wszystkim – klasyczną whisky nietorfową w stylu Speyside, którą cechuje bogactwo nut owocowych i łagodny, zbalansowany smak. W smaku whisky można wyczuć mandarynki, orzechy laskowe, karmel, gałkę muszkatołową, toffi, miód, suszone owoce i przyprawy. Doskonałym przykładem tego stylu jest flagowy wariant destylarni – Benriach The Original Ten.
Po drugie: whisky torfową – tradycje Benriacha sięgają tu roku 1972 – de facto to właśnie Benriach przywrócił styl whisky torfowej do regionu Speyside po wielu latach nieobecności. Dymne warianty Benriach oznaczone przydomkiem „The Smoky” reprezentują bogactwo i harmonię smaku. Według wielu znawców są wręcz wymarzonym wyborem do rozpoczęcia przygody ze stylem whisky torfowej.
I wreszcie – po trzecie – dojrzałą szkocką (scotch) whisky potrójnie destylowaną, która w Szkocji jest czymś niezwykle rzadkim, a bardziej kojarzy się nam z tradycjami tworzenia whiskey irlandzkiej.
Beczki z całego świata
Dopełnieniem filozofii „maltology” są niezwykłe magazyny destylarni whisky Benriach wypełnione beczkami sprowadzanymi z różnych zakątków na całym świecie. Otwartość i odwaga marki w stosowaniu szerokiego zakresu beczek na etapie dojrzewania destylatu zwróciły uwagę wielu miłośników whisky na tę destylarnię w Szkocji, zwłaszcza w ostatnich latach. Beczki po bourbonach Tennessee whiskey, beczki po sherry (Oloroso), marsali, porto, rumach, winach wytrawnych, a nawet nowe beczki tzw. virgin oak wypełniają magazyny Benriacha i są zapowiedzią jeszcze większych sukcesów przy produkcji whisky pochodzącej z regionu Speyside w przyszłości.
Dodatkowo, Benriach eksperymentuje z finiszowaniem whisky w beczkach z francuskiego dębu, co nadaje trunkowi okrągły i dymny smak z nutami toffi, anyżu i daktyli.
Odkrywanie bogactwa smaku
Ze względu na swą niezrównaną głębię i wielowymiarowy, zbalansowany smak, Benriach The Twelve (12 yo) z beczek po bourbonie, sherry i porto postrzegana jest w portfolio marki jako idealna whisky szkocka do rozwijania umiejętności świadomego smakowania złocistego trunku. Ale czy możemy tak naprawdę obiektywnie opisać jak pachnie i smakuje konkretna whisky? Absolutnie nie. Ten bogaty i kompleksowy świat zawsze będzie wzbudzał żywe dyskusje i całą masę kontrowersji. Po prostu nasz odbiór aromatów i smaków jest z natury niezwykle subiektywny. Pamiętajmy, że zapachy i smaki silnie wpływają na emocje i przywoływanie wspomnień. Są przetwarzane w układzie limbicznym, bez udziału naszej świadomości, filtrujemy je przez własne doświadczenia i przeżycia. Na dodatek nasze preferencje zapachowe nie pozostają stałe, zmieniają się z upływem lat. To wszystko sprawia, że degustacja whisky staje się za każdym razem wyjątkowym i niepowtarzalnym doświadczeniem.
Własna, tradycyjna słodownia
To, co niewątpliwie wyróżnia markę Benriach wśród wielu innych – zwłaszcza nowych – szkockich whisky, to pielęgnowanie tradycyjnych metod produkcji. Na dowód tego w 2021 roku destylarnia wypuściła limitowaną edycję Benriach Malting Season.
Ten niezwykły wypust Speyside whisky single malt tworzona jest w 100% przy użyciu słodu jęczmiennego wytwarzanego w historycznej słodowni na terenie destylarni, położonej w regionie Speyside, w północno-wschodniej Szkocji, wzdłuż rzeki Spey.
Metoda słodowania podłogowego jest tradycyjnym, pieczołowitym procesem, wymagającym delikatnej i wprawnej ręki człowieka.
Po namoczeniu w wodzie jęczmień jest rozprowadzany na podłodze i obracany ręcznie przez kilka dni, aby umożliwić jego optymalne kiełkowanie. Dzięki bystremu oku słodownik decyduje, kiedy jęczmień jest gotowy do przetransportowania go do pieca i to właśnie wtedy kultowy komin w kształcie pagody w destylarni Benriach ożywa.
Benriach Malting Season charakteryzuje się bogatym i kremowym aromatem słodu, karmelu, subtelną owocowością słodkich jabłek i moreli. Walory smakowe whisky słodowej są charakterystycznie gładkie i zaokrąglone, z nutą prażonego zboża, wanilii, karmelizowanej gruszki oraz delikatnym, orzechowo-dębowym finiszem.