Jak pić whisky: przewodnik degustacyjny

Whisky to trunek, który zyskuje na wartości wraz z wiekiem. 

Mówi się, że jej smak musi dojrzeć. Dojrzewa w beczkach przez lata, aby osiągnąć pełnię smaku. Jest to trunek o wielu niuansach smakowych i zapachowych, które można docenić tylko we właściwy sposób. Właściwa degustacja whisky pozwala zrozumieć tajniki jej produkcji i docenić mistrzostwo destylacji. Oto kilka kluczowych zasad i wskazówek, które pomogą ci w pełni doświadczyć tego wyjątkowego trunku.

Whisky to trunek przesiąknięty historią i tradycją. Degustując go, uczestniczymy w kulturowej podróży przez wieki i kontynenty. Istnieje wiele sposobów serwowania i picia whisky. 

Whisky to trunek o złożonych walorach smakowych. Na jej smak wpływa między innymi rodzaj zboża, ale także rodzaj beczki, w której dojrzewa. Ważny jest również czas dojrzewania oraz sposób serwowania i picia. Warto poznać kilka podstawowych zasad, a następnie znaleźć swój ulubiony sposób. Pamiętaj, aby pić ją we właściwy sposób, aby poznać jej złożoność i cieszyć się każdą chwilą spędzoną z tym wyjątkowym trunkiem.

Wybór whisky

Istnieje wiele rodzajów whisky. 

Na początek warto wiedzieć, że podstawowe z nich to blended i single malt. Whisky single malt produkowana jest ze słodowanego jęczmienia i tylko w jednej destylarni. Jest ceniona za swój wyjątkowy smak i złożoność. 

Z kolei blendy są najczęściej mieszankami różnych zbóż i składają się z whisky zbożowych i słodowych. Czasami zaleca się rozpoczęcie podróży z whisky właśnie od nich, ze względu na ich delikatniejszy aromat. 

Jeśli Twoja przygoda z single maltami dopiero się zaczyna, wybierz łagodniejsze whisky o delikatnym, owocowym aromacie. Polecamy spróbować na przykład klasycznej Benriach The Original Ten. 

Dobre towarzystwo, atmosfera i nastrój

Whisky lubi przede wszystkim dobre otoczenie i odpowiednie towarzystwo. Atmosfera jest jednym z kluczowych czynników w odkrywaniu jej smaków i aromatów. Jeśli znasz innych miłośników tego trunku, wspólne spotkanie przy whisky będzie najlepszym pomysłem.

Miejsce również ma znaczenie. Powinno pasować do sytuacji i okazji, a także osób, z którymi pijemy. Może to być dom, taras lub polecane bary z whisky.

Wybór szklanki do whisky

Picie whisky to dla wielu osób sztuka. 

Trzeba też wiedzieć, że rodzaj szkła wydobywa lub zubaża aromat trunku. Szkło do whisky ma różne kształty, ale łączy je jedno – grube dno. Warto mieć w domu kolekcję szklanek do serwowania whisky. 

Szklanki do whisky.

Dobrym wyborem na początek jest solidna, klasyczna szklanka zwana old fashioned lub tumbler, czyli niska, solidnie wykonana, okrągła lub kwadratowa szklanka z grubym dnem. Jest ona zdecydowanie najbardziej popularna. 

Jej konstrukcja zapewnia stabilność i pozwala whisky na kontakt z powietrzem, co wydobywa różne nuty smakowe i zapachowe. 

Ponadto, uniwersalne szklanki do drinków sprawdzą się, gdy whisky podawana jest z dodatkami – na przykład z colą i kilkoma kostkami lodu. Szklanki typu highball polecane są właśnie do serwowania drinków z whisky. W drinkach takich jak Whisky Sour czy Old Fashioned, syrop cukrowy jest często używany razem z whisky, sokiem z cytryny i Angosturą, co pozwala na tworzenie bogatych w smaku koktajli.

Szklanki do degustacji whisky.

Z kolei do whisky single malt polecane są kieliszki degustacyjne przypominające kształtem tulipany (tzw. sniftery). Mają one węższe ujście niż podstawa, co pomaga skoncentrować aromaty i doprowadzić je bezpośrednio do nosa. Podaje się w nich whisky bez dodatków, w niewielkich ilościach i pije powoli, aby oddać wszystkie jej nuty. Pozwalają one wydobyć z whisky to, co najlepsze. Pozwalają uchwycić aromaty znad whisky znacznie lepiej niż szklanka. Istnieją również szklanki z pokrywką, które jeszcze lepiej zatrzymują aromaty.

W jakiej temperaturze należy pić whisky?

Za najlepszą temperaturę do picia whisky uważa się temperaturę pokojową, czyli około 16-20°C. 

Gdy zostanie schłodzona, straci większość smaków i aromatów, które przecież stanowią o jej wyjątkowości i renomie.

Kolor whisky 

Przed powąchaniem lub degustacją należy przyjrzeć się whisky z bliska. Jej kolor może wiele powiedzieć o jej wieku, rodzaju beczki, w której dojrzewała, a nawet dodatkach, które zostały użyte podczas jej produkcji. Beczka może nadawać różną intensywność koloru – na przykład whisky dojrzewająca w beczce po sherry może mieć czerwony lub rubinowy odcień. Im dłużej leżakowała w beczce, tym bardziej intensywny będzie jej kolor. Wybierając szklankę lub kieliszek do whisky, wybierz szkło, które nie zniekształci koloru trunku. 

Aromatyczne doznania

Zapach to ważny zmysł, który przydaje się podczas picia whisky. Wspaniałą rzeczą w whisky są jej złożone aromaty. Wąchaj trunek kilka razy, zaczynając od delikatnego uniesienia szklanki do nosa, stopniowo zbliżając ją coraz bliżej. Pozwoli to wyczuć coraz więcej niuansów. Spróbuj nazwać to, co rozpoznajesz i czujesz w danej whisky – nie jest to łatwe zadanie, ale warto spróbować.

Pierwszy łyk whisky

Ile whisky nalać do szklanki? 

Wystarczająco – czyli ani za dużo, ani za mało. Zwykle około 20-30 ml to odpowiednia ilość, aby poczuć jej smak i aromaty unoszące się nad powierzchnią. Pij ją małymi łykami, aby rozprowadzić ją po całej jamie ustnej. Czy wiesz, że różne części języka odpowiadają za różne odczucia smakowe? Rozpoznanie ich przychodzi z czasem i wymaga wdrożenia się w temat. 

Pierwszy łyk jest zazwyczaj tym, który tworzy pierwsze wrażenie. Aby jednak dobrze poznać charakter danej whisky, trzeba wypić jej więcej. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z tym trunkiem, możesz dodać mu subtelności za pomocą wody.

Każda whisky pozostawia po sobie posmak – tzw. finisz. Może on być długi lub krótki, co zależy od różnych czynników – m.in. jakości, rodzaju i oleistości trunku czy stężenia alkoholu. 

Dodanie wody i/lub lodu  

Niektórzy eksperci zalecają dodanie kilku kropel wody do whisky przed degustacją. 

Woda może wydobyć walory smakowe trunku. Woda powinna być niegazowana lub filtrowana i mieć temperaturę pokojową. Uwolni ona dodatkowe smaki i zmieni odczucie w ustach, czyniąc je bardziej aksamitnym.

Na początku, jeśli smak whisky jest zbyt mocny, zaleca się lekkie rozcieńczenie whisky poprzez dodanie kilku kostek lodu lub niewielkiej ilości wody. Tego rodzaju podawanie whisky zmniejsza to stężenie alkoholu w szklance i otwiera furtkę dla początkujących.

Jeśli chodzi o dodanie lodu, jest to kwestia preferencji. Koneserzy mają różne opinie na ten temat. Dla niektórych jest to nadużycie, zwłaszcza jeśli chodzi o whisky single malt, ponieważ tak niska temperatura zakłóca smak. Jednak blendy można podawać z kilkoma kostkami bez obawy o ich smak.

Zarówno w przypadku wody, jak i lodu trzeba zdecydować samemu – nie ma jednej słusznej reguły.

Etap degustacji whisky

Przy drugim łyku smakuj whisky dłużej – powinna pozostać w ustach przez chwilę, pozwalając odkryć głębsze nuty smakowe. Zastanów się, jak whisky rozprowadza się w ustach, jaka jest jej konsystencja i jakie smaki w niej dominują.

Porównanie

Jeśli masz kilka różnych whisky, spróbuj degustować je jedna po drugiej. Pomiędzy degustacją różnych whisky warto napić się wody, aby oczyścić kubki smakowe. Porównywanie smaków i aromatów pomoże ci zrozumieć różnice między różnymi markami i rodzajami. Możesz także eksperymentować z drinkami z whisky, takimi jak whisky sour, old fashioned, apple whisky czy owocowe drinki z whisky, aby odkryć nowe sposoby na cieszenie się tym trunkiem. Klasyczne drinki, takie jak 'apple jack’ czy 'apple fizz’, można przygotować, łącząc whisky z sokiem owocowym i innymi dodatkami. Niektórzy uważają dodawanie lodu do szkockiej whisky za kontrowersyjne, podczas gdy inni nie wyobrażają sobie picia whisky bez lodu. W ten sposób znajdziesz również swoją ulubioną. Zachęcamy do prowadzenia notatek podczas degustacji. Pozwoli to rozwinąć podniebienie i stać się prawdziwym ekspertem.